Hoewel hartaandoeningen vaak als een probleem dat vooral voorkomt bij mannen wordt beschouwd, komt een hartaandoening even vaak voor bij vrouwen. Sommige symptomen van hartziekten bij vrouwen verschillen echter wel van die bij mannen. Gelukkig kunnen stappen om deze symptomen te herkennen het risico wel verminderen.
Symptomen van een hartaanval bij vrouwen
Het meest voorkomende symptoom van een hartaanval bij vrouwen is een soort van pijn, druk of ongemak op de borst. Maar vooral bij vrouwen is het niet altijd ernstig of zelfs het meest opvallende symptoom. En soms kunnen vrouwen een hartaanval krijgen zonder pijn op de borst. Vrouwen hebben vaker dan mannen symptomen van een hartaanval, die niet gerelateerd zijn aan pijn op de borst, zoals:
- Nek-, kaak-, schouder-, bovenrug- of buikklachten
- Kortademigheid
- Pijn in één of beide armen
- Misselijkheid of braken
- Zweten
- Duizeligheid of licht in het hoofd
- Ongebruikelijke vermoeidheid
Deze symptomen kunnen subtieler zijn, dan de voor de hand liggende verpletterende pijn op de borst, die vaak wordt geassocieerd met hartaanvallen. Vrouwen kunnen borstpijn beschrijven als een druk of een benauwdheid. Dit kan zijn omdat vrouwen de neiging hebben om, niet alleen in hun hoofdslagaders maar ook in de kleinere bloedvaten die het bloed naar het hart brengen blokkades te hebben, wat een aandoening is die klein vaatlijden of coronaire microvasculaire ziekte wordt genoemd.
De symptomen bij vrouwen kunnen vaker voorkomen als vrouwen rusten of zelfs als ze in slaap zijn. Mentale stress kan bij vrouwen ook een hartaanval veroorzaken.
Vrouwen verschijnen vaak op de eerstehulpafdeling nadat de beschadiging aan het hart al heeft plaatsgevonden omdat hun symptomen anders kunnen zijn dan die gewoonlijk worden geassocieerd met een hartaanval en omdat vrouwen hun symptomen kunnen bagatelliseren.
Als je deze symptomen ervaart of denkt dat je een hartaanval hebt, bel dan onmiddellijk voor medische hulp bij noodgevallen.
Risicofactoren voor hart- en vaatziekten bij vrouwen
Hoewel verschillende traditionele risicofactoren voor coronaire hartziekten – zoals hoog cholesterol, hoge bloeddruk en zwaarlijvigheid – invloed hebben op vrouwen en mannen, kunnen andere factoren een grotere rol spelen bij de ontwikkeling van hartaandoeningen bij vrouwen. Risicofactoren kunnen bijvoorbeeld zijn:
- Het gebroken hart syndroom: deze aandoening – vaak veroorzaakt door stressvolle situaties die ernstige, maar meestal tijdelijke, hartspieruitval kunnen veroorzaken – komt vaker voor bij vrouwen na de menopauze. Deze aandoening kan ook takotsubo-cardiomyopathie, apisch ballon-syndroom of stress-cardiomyopathie worden genoemd.
- Diabetes: vrouwen met diabetes hebben een groter risico op hartaandoeningen dan mannen met diabetes.
- Mentale stress en depressie: de harten van vrouwen worden meer beïnvloed door stress en depressie dan de harten van mannen. Depressie maakt het moeilijk om een gezonde levensstijl te handhaven en de aanbevolen behandeling te volgen, dus praat met je arts als je symptomen van depressie hebt.
- Roken: bij vrouwen is roken een grotere risicofactor voor hartaandoeningen dan bij mannen.
- Inactiviteit: gebrek aan lichaamsbeweging is een belangrijke risicofactor voor hartziekten en sommige onderzoeken hebben aangetoond dat vrouwen meer inactief zijn dan mannen.
- Menopause: lage oestrogeenspiegels na de menopauze vormen een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten in de kleinere bloedvaten (coronaire microvasculaire ziekte).
- Bepaalde medicijnen voor chemotherapie en bestralingstherapie voor kanker:sommige geneesmiddelen voor chemotherapie en bestralingstherapieën, zoals die voor de behandeling van borstkanker, kunnen het risico op hart- en vaatziekten verhogen.
- Zwangerschapscomplicaties:hoge bloeddruk of diabetes tijdens de zwangerschap kan het langetermijnrisico op een hoge bloeddruk en diabetes verhogen en het risico op de ontwikkeling van hartaandoeningen bij de moeder verhogen.
Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat als je zwangerschapscomplicaties had, zoals bijvoorbeeld een hoge bloeddruk of diabetes, jouw kinderen in de toekomst mogelijk ook een verhoogd risico op het krijgen van hartziekten hebben.
Vrouwen met ontstekingsziekten, zoals reumatoïde artritis of lupus, kunnen ook een hoger risico op hartaandoeningen hebben. Er is een onderzoek gaande naar andere risicofactoren voor hartziekten bij vrouwen.
De gezondheid van het hart is belangrijk voor alle leeftijdsgroepen
Vrouwen van alle leeftijden moeten hart- en vaatziekten serieus nemen. Vrouwen jonger dan 65 jaar en met name die vrouwen met een familiegeschiedenis van hartaandoeningen, moeten goed letten op de risicofactoren van hart- en vaatziekten.
Hoe kun je de risico’s verminderen?
Vrouwen kunnen verschillende veranderingen in hun levensstijl aanbrengen om het risico op hartaandoeningen te verminderen, waaronder:
- Stoppen met roken of niet beginnen met roken
- Regelmatig oefeningen doen
- Zorgen voor een gezond gewicht
- Een gezond dieet met niet al te veel koolhydraten eten
Bron: Mayo Clinic – Women’s Heart Health
N.B. Een CT-scan om het risico te bepalen, kan effectief zijn voor een vroege detectie van hartaandoeningen, waarbij de symptomen niet voor de hand liggen.
Hart Voor Vrouwen
Hart voor Vrouwen is opgericht door Angela Maas, hoogleraar cardiologie voor vrouwen aan de Radboudumc Nijmegen. Sinds begin 2014 zet de stichting zich in voor multidisciplinair onderzoek gericht op hart- en vaatziekten bij vrouwen. Dat doen we, omdat wereldwijd de meeste vrouwen overlijden aan hart- en vaatziekten. Door meer onderzoek moet de zorg aan vrouwen verbeteren.
Waarom?
Er sterven meer vrouwen dan mannen aan hart- en vaatziekten. Toch worden bij wetenschappelijk onderzoek met name mannen onderzocht. Daardoor ontbreekt een gedegen kennis over de symptomen en oorzaken bij vrouwen. We maken ons hard voor het bij elkaar brengen van verschillende medische vakgebieden. Daardoor zijn onderlinge verbanden zichtbaar geworden. Want naast het hart, spelen ook andere organen en externe invloeden een rol bij hart- en vaatziekten. Maar we hebben nog meer kennis nodig over deze verbanden om vrouwenlevens te redden. Daarom stimuleert stichting Hart voor Vrouwen multidisciplinair onderzoek.
HartKliniek
HartKliniek is de naam van een keten van medisch specialistische diagnostiek- en behandelcentra voor hart- en vaatziekten, waarbij een persoonlijke en holistische aanpak in samenwerking met huisartsen voorop staat. De cardiologische zorg in onze hartcentra wordt verleend vanuit de stichting Eucura. De Stichting Eucura is een onafhankelijke en niet op winst gerichte zorgorganisatie die erkend is door de Minister van VWS en die aan alle kwaliteitseisen voldoet.
Interview met Angela Maas door Henk Maasen – Bron: Medisch Contact
Hoogleraar Angela Maas zet feminiene cardiologie op de kaart
Toen ze wilde promoveren op de rol van oestrogenen bij het ontstaan van cardiovasculaire ziekten, kreeg ze van de professoren nul op het rekest. Nu is Angela Maas zelf hoogleraar en twijfelen weinigen nog aan het nut van cardiologie voor vrouwen.
Een van de zaken waar Maas aandacht voor vraagt, is dat de diagnose hartinfarct bij vrouwen vaker wordt gemist dan bij mannen. ‘Dat komt mede doordat vrouwen zelf hun klachten niet herkennen of daar een andere interpretatie aan geven’, vertelt Maas. En de klachten zijn soms ook anders. ‘Vrouwen hebben ook wel pijn op de borst, maar ervaren dat vaak als een gevoel van benauwdheid en het gaat gepaard met misselijkheid en overgeven.’
Klik hier om het voledig artikel te lezen
Angela Maas: ‘Hartklachten vrouwen apart definiëren’
