FacebookTwitter

Gecompliceerde Rouw

Gecompliceerde Rouw

 

Gecompliceerde rouw is een vorm van rouw die de geest en emoties volledig overneemt en niet meer loslaat.

 

Het is normaal om intens verdriet te ervaren als een dierbare overlijdt, maar gecompliceerde rouw is anders. Als je langdurig problemen hebt met nadenken, slecht functioneren en het in bedwang houden van je emoties, zodanig dat dit de overhand heeft en je gegijzeld houdt, dan heb je waarschijnlijk te maken met gecompliceerde rouw. Mensen met gecompliceerde rouw begrijpen niet wat er mis met ze is. Ze denken dat hun leven voor altijd verwoest is door hun verlies en kunnen zich niet voorstellen hoe het ooit nog beter wordt. Verdriet domineert hun gedachten en gevoelens, zonder maar een sprankje hoop. Relaties met familie en vrienden lijden eronder. Het leven lijkt doelloos. Niets lijkt de moeite waard zonder de geliefde. Mensen om hun heen raken ontmoedigd, gefrustreerd en geven op. Zelfs professionals weten niet meer wat ze hiermee aan moeten. Er wordt vaak gedacht aan depressie, maar gecompliceerde rouw en depressie zijn niet hetzelfde.

 

Rouw

 

Rouw is een respons op verlies van een dierbare. Dit gaat gepaard met heftige emoties en gedachten, met gedragsveranderingen en fysieke veranderingen. De manier van rouwverwerking is bij iedereen anders. Echter bij gecompliceerde rouw werkt dit proces niet.

 

Acute rouw vindt plaats meteen na het verlies van een dierbare. Het gaat bijna altijd gepaard met sterke gevoelens van terugverlangen en verdrietig zijn, samen met angst, bitterheid, boosheid, spijt, schuld en/of schaamte. De gedachten worden volledig beheerst door de overleden persoon en het is moeilijk om ergens anders op te concentreren. Acute rouw domineert iemands leven.

 

Geïntegreerde rouw is het resultaat van aanpassing aan het verlies van de dierbare. Als iemand zich aanpast aan het verlies, dan is de rouw niet voorbij. In plaats daarvan zijn gedachten, gevoelens en gedrag geïntegreerd in iemands leven. Je hebt het een plaatsje kunnen geven.

 

Gecompliceerde rouw is het geval als er iets is misgegaan in de aanpassing aan het verdriet. Als dit gebeurd kan de acute rouw heel lang door blijven duren. Iemand met gecompliceerde rouw voelt intense emotionele pijn. Ze kunnen niet geloven dat hun geliefde er niet meer is en ze zien geen uitweg. Een toekomst zonder hun geliefde lijkt onmogelijk.

 

Complicaties in aanpassingsvermogen na een verlies

 

Er zijn 3 belangrijke stappen in aanpassing na een verlies: 1) Accepteren van de realiteit dat de geliefde er niet meer is en nooit meer terugkomt. 2) De herinneringen aan die persoon een plaats in je leven geven. 3) Manieren vinden om nieuwe betekenis aan je leven te gaan geven, en om weer gelukkig te worden. De meeste mensen vinden uit zichzelf een weg door deze stappen, maar soms lukt dit niet en blijft iemand hangen in gedachten, gevoelens of gedrag waardoor aanpassing niet lukt. Gecompliceerde rouw therapie kan dan helpen om deze belemmeringen te identificeren en te behandelen.

 

Bijvoorbeeld

 

Piekeren: Als een geliefde overlijdt, heeft iedereen wel spijt van iets dat hij of zij anders had kunnen doen. Mensen met gecompliceerde rouw worden hier echter volledig door geabsorbeerd.

 

Herinneringen vermijden: Mensen met gecompliceerde rouw denken vaak dat ze de pijn kunnen verzachten door herinneringen aan de geliefde te vermijden.

 

Moeilijk met pijnlijke emoties om kunnen gaan: Emoties zijn bijna altijd sterk en oncontroleerbaar tijdens acute rouw, en daarmee omgaan is moeilijker dan op andere momenten in je leven. De meeste mensen vinden een manier om te balanceren tussen hun verdriet en het oppakken van hun leven, door onder de mensen te komen, of afleiding te vinden. Mensen met gecompliceerde rouw kunnen dit vaak niet.

 

Elk jaar krijgen wereldwijd miljoenen rouwende mensen last van gecompliceerde rouw.

 

Veel mensen krijgen last van een intense vorm van rouw als een geliefde overlijdt. Deze rouw blijft intens totdat er acceptatie van het verlies komt en dit een plaats in hun leven krijgt. Voor een geschatte 12-15% van de rouwende mensen gebeurt dit niet. Deze mensen hebben last van gecompliceerde rouw en begrijpen vaak niet wat er mis met ze is. Miljoenen mensen lijden op deze manier. Ze weten niet dat er hulp bestaat.

 

Veel mensen met gecompliceerde rouw hadden een heel goede relatie met hun geliefde.

 

Je denkt misschien dat gecompliceerde rouw vaker voorkomt als er sprake was van een moeilijke relatie met de overledene, maar dat is niet zo. Soms verlangt iemand naar een relatie die hij of zij graag met de dierbare had willen hebben, maar niet kreeg. Het is niet zo dat dit leidt eerder leidt tot gecompliceerde rouw. Integendeel, de meeste mensen met gecompliceerde rouw hebben een bijzonder sterke en waardevolle relatie met de dierbare gehad. Dit betekent dat ook de acute pijn extra hevig is.

 

Sommige gedachten maken het moeilijk om verder te gaan.

 

Het is normaal dat we ergens spijt van hebben als een geliefde overlijdt, of dat we vinden dat we meer voor die persoon hadden moeten doen. Mensen met gecompliceerde rouw raken echter verstrikt in zulke gedachten. Ze voelen zich bijvoorbeeld schuldig dat ze de geliefde onvoldoende hebben beschermd of nemen zichzelf constant kwalijk dat ze hun liefde en waardering voor de geliefde niet voldoende hebben laten blijken.

 

Personen met gecompliceerde rouw kunnen denken dat rouw de enige band is met de geliefde, of dat minder rouw betekent dat de geliefde vergeten raakt. Tegelijkertijd denken ze misschien dat ze te veel rouwen en dat het maar eens over moet zijn. Ze kunnen het leven zonder de geliefde ondraaglijk vinden. Ze kunnen niet stoppen met denken dat de geliefde nog steeds hier is, of dat het oneerlijk is dat deze persoon er niet meer is.

 

Vermijden van herinneringen kan het moeilijk maken om het verlies te verwerken.

 

Pijnlijke emoties zijn het domein van acute rouw. Rouw is vaak intenser en moeilijker om mee om te gaan dan al het andere dat we als volwassene tegenkomen. Het vermijden van herinneringen is een manier om met de pijn om te gaan, tenminste in het begin. Echter voor iemand met gecompliceerde rouw lijkt vermijding de enige manier om met de rouw om te gaan en dat maakt het moeilijk om verder te gaan. Favoriete plaatsen en dingen van de geliefde worden vermeden, net als plaatsen waar ze samen kwamen, of de plaats waar de geliefde overleed.

 

Nog een manier om pijnlijke emoties te vermijden is door de werkelijkheid te ontvluchten en te zoeken naar manieren om je dicht bij de geliefde te voelen. Iemand met gecompliceerde rouw kan urenlang dagdromen over de geliefde, in fotoalbums kijken, naar opnames van de geliefde luisteren, of aan diens kleren ruiken.

 

Sommige mensen hebben zo’n sterk drang om de pijn niet te voelen dat ze slecht voor zichzelf zorgen. Ze gebruiken drugs of alcohol, of slapen zoveel mogelijk. Ze letten niet op hun gezondheid, of doen gevaarlijke dingen. Helaas realiseren veel van deze mensen niet dat ze hulp kunnen krijgen.

 

Moeilijk met emoties om kunnen gaan kan verder gaan met je leven in de weg staan.

 

Veel mensen vinden het moeilijk om hun emotionele balans terug te vinden in verschillende situaties, bijvoorbeeld in de nieuwe omgang met mensen of hobby’s. Mensen met gecompliceerde rouw kunnen dit al helemaal niet. Ze blijven in het verleden leven. In plaats van minder, wordt hun verdriet erger.

 

Iemand met gecompliceerde rouw geeft zich geen gelegenheid om de rouw opzij te zetten. Ze krijgen het gevoel dat het verkeerd is om plezier te hebben, of om een goed leven te hebben, omdat hun geliefde dat ook niet meer kan. Ze hebben problemen met slapen, eten, met regelmaat, met alles wat iemand houvast geeft. Dit maakt het nog veel moeilijker om met de emoties om te gaan.

 

Hulp van anderen is belangrijk bij rouw. We rouwen niet erg goed als we alleen zijn, maar iemand met gecompliceerde rouw verbergt zijn of haar gevoel uit angst de emoties niet meer onder controle te hebben  ten overstaan van anderen.

 

Je leven terugnemen

 

Het leven van Ginny hield op toen haar man overleed. Na 20 jaar lijden was ze vastbesloten om te doen wat haar gecompliceerde rouw therapeut vroeg, en met succes. De diepe pijn werd eindelijk minder. Het was een wonder voor Ginny. Ze voelde zich eindelijk weer mens.

 

Nieuwe hoop voor gecompliceerde rouw

 

Gecompliceerde rouw is wat er gebeurt als de instinctieve adaptieve respons op rouw tot stilstand komt.

 

Er bestaat hulp voor mensen met gecompliceerde rouw.

 

Gecompliceerde rouw therapie is  kortstondige therapie die zich bezig houdt met de dingen die rouw compliceren en die iemand helpen om de natuurlijke instinctieve rouwverwerking weer op gang te helpen. Het gaat over het erkennen van rouw, over het op een gezonde manier omgaan met emoties, het nadenken over de toekomst, het opbouwen van goede relaties, over de dood zelf en over herinneringen. De therapie kan een enorm verschil maken in het leven van mensen met gecompliceerde rouw. 70% van de deelnemers heeft  een grote verandering ervaren.

 

Voor wie kan gecompliceerde rouwtherapie helpen?

 

De therapie is bedoelt voor mensen met gecompliceerde rouw, wie ze ook zijn kwijtgeraakt, en hoe dit ook gebeurde. Mensen die een kind verloren, of een partner door zelfmoord, komen allemaal in aanmerking. Soms is het wel de vraag of ouderen er nog baat bij zullen hebben. De therapie werkt het best als mensen bereid zijn om zeker in het begin opdrachten uit te voeren die tegen hun intuitie ingaan.

 

Hoe weet je of je lijdt aan gecompliceerde rouw?

 

Zijn de gevoelens van verlangen naar je geliefde zo sterk en de herinneringen aan hem/haar zo overweldigend en intens dat je je leven geen betekenis meer kunt geven? De meeste mensen met gecompliceerde rouw vertellen dat ze deze simpele vraag nooit gesteld is, maar dat ze door deze vraag wel voor het eerst een gevoel van begrip ervaren.

 

Hier zijn nog een paar voorbeelden van hoe gecompliceerde rouw voelt:

 

Je denkt zoveel over je verlies dat het moeilijk is om alledaagse taken, die vroeger vanzelf gingen, uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan zorg voor anderen (kinderen), naar je werk gaan, concentreren, koken, boodschappen doen, rekeningen betalen en sporten. Je ervaart herinneringen aan je geliefde als pijnlijk en wilt niet alleen door.

 

Je wilt wegrennen, hoewel je weet dat niets oplost, en terwijl je juist een persoon bent die altijd probeerde om praktisch te zijn en oplossingen te vinden.

 

Je doet idiote dingen om de pijn te verdringen, zoals fantaseren dat je geliefde er nog is. Je blijft maar dezelfde vragen stellen, je doet precies dezelfde dingen die je deed toen je geliefde nog leefde, bent obsessief bezig met het tellen van het aantal plaatsen aan tafel. Je houdt zijn/haar kleren en persoonlijke spullen op dezelfde plek en blijft zijn/haar lievelingseten maken.

 

 

The Center for Complicated Grief, Columbia University, New York.

Vertaald door The Widow’s Foundation.

(c) The Widow’s Foundation